LEEP/LLETZ

Co to jest zabieg LEEP ?

LEEP (Loop Electrosurgical Excision Procedure) – oznacza wycięcie fragmentu szyjki macicy (najczęściej w kształcie stożka) ze zmiana chorobową i z odpowiednim marginesem zdrowej tkanki. Pełni zatem często rolę procedury diagnostyczno-leczniczej (w myśl zasady see&treat) – po weryfikacji badaniem kolposkopowym lokalizacji zmiany.

Co to jest zabieg LLETZ ?

Gdy wycinany jest duży fragment szyjki macicy, w kształcie stożka, obejmujący tzw. strefę transformacji (pogranicze między nabłonkami wielowarstwowym płaskim a gruczołowym szyjki macicy) mówimy o procedurze LLETZ (Large Loop Excision of Transformation Zone). Zatem procedura LLETZ różni się od LEEP użyciem większych elektrod pętlowych i wycięciem większego fragmentu szyjki macicy z ujęciem strefy transformacji.

Wskazania do LEEP/LLETZ

Najczęstsze wskazania do wykonania procedury LEEP/LLETZ to bardziej zaawansowane zmiany przednowotworowe szyjki macicy (dysplazja średnia i duża szyjki macicy: CIN 2/ CIN 3). Zabiegi typu LEEP wykorzystuje się też w przypadku, długotrwałej/ przetrwałej zmiany łagodnej typu CIN 1 – przy utrzymywaniu się niekorzystnych parametrów molekularnych i/lub progresji zmian w badaniu kolposkopowym. Inne, rzadsze wskazania to brodawki szyjki macicy oraz rozległe ektopie gruczołowe dające dolegliwości kliniczne.

Zalety zabiegu LEEP/LLETZ

Zaletą procedury LEEP/LLETZ jest wycięcie zmiany chorobowej z odpowiednim marginesem zdrowej tkanki (określanym podczas badania kolposkopowego) co sprawdzane jest w badaniu histopatologicznym, do którego wysłany jest materiał (stożek szyjki macicy) – zatem jest to rozszerzona biopsja mająca znaczenie zarówno diagnostyczne, jak i terapeutyczne.

Schemat LEEP/LLETZ

http://onkogin.pl/stara/wp-content/uploads/2016/09/LEEP.jpg

Fragment (stożek) szyjki macicy – z odpowiednim marginesem usuwany jest przy użyciu cienkiej, wolframowej pętli elektrycznej

leep2

Loża po wyciętej zmianie w szyjce macicy jest następnie koagulowana celem uzyskania hemostazy

LEEP/LLETZ jest procedurą diagnostyczno-terapeutyczną – w zdecydowanej większości przypadków nie wymaga ponawiania i definitywnie leczy stan przednowotworowy raka szyjki macicy. Gojenie szyjki macicy, w przeciwieństwie do tradycyjnej konizacji chirurgicznej (przy użyciu skalpela), jest bardzo dobre a odsetek powikłań (krwawienia pozabiegowe) znikomy. Zdecydowana większość młodszych pacjentek, po przebytej procedurze LEEP/LLETZ, nie ma też w przyszłości problemów z zajściem w ciążę czy jej donoszeniem.
Niewątpliwą korzyścią jest też możliwość wykonania powyższego zabiegu w warunkach ambulatoryjnych – bez konieczności hospitalizacji i związanych z nią niedogodności.

Zabiegi LEEP/LLETZ w warunkach ambulatoryjnych

Dzięki użyciu odpowiednich rozmiarowo pętli elektrycznych oraz wysokiej jakości medycznego generatora prądu obecnie standardem wykonania procedury LEEP/LLETZ jest krótka, ambulatoryjna procedura nie wymagająca żadnych przygotowań oraz znieczulenia ogólnego czy przewodowego. Eliminuje to stres pacjentki związany z pobytem w szpitalu, umożliwia praktycznie normalne funkcjonowanie już w kolejnym dniu oraz znacznie obniża koszty.
Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym, po dokładnym ostrzyknięciu szyjki macicy środkiem znieczulającym, co stanowi jedyny, niewielki dyskomfort dla pacjentki. Można również ok. godziny przed zabiegiem przyjąć tabletkę ze środkiem przeciwbólowym (np. paracetamol, pyralgin, ibuprofen czy ketonal). W niewielkim odsetku stosujemy przedzabiegową premedykację p/bólową domięśniowo (iniekcja ketonalu), która ma na celu wyeliminować nawet ten niewielki stres i dyskomfort.


Praktyczne wskazówki dla pacjentek mających przejść ambulatoryjną histeroskopię diagnostyczną

  • U pacjentek miesiączkujących LEEP/LLETZ wykonuje się w pierwszej fazie cyklu
  • Do LEEP/LLETZ nie ma potrzeby być na czczo ani w jakiś specjalny sposób przygotowywać się. Zaleca się jedynie aby nie jeść większego posiłku 2-3 godziny przed procedurą. Plamienie nie przeszkadza w wykonaniu zabiegu – obfite krwawienie może ją jednakże uniemożliwić – do decyzji z lekarzem mającym przeprowadzić zabieg.
  • Zabieg pętlowy poprzedza, krótka rozmowa z lekarzem podczas której omówiony zostanie cel procedury, jej korzyści i ew. potencjalne rzadkie powikłania – pacjentka poproszona zostanie o podpisanie zgody na taki zabieg. To jest też czas gdy można zadać lekarzowi swoje pytania oraz powiedzieć o ew. uczuleniach na leki, poważnych problemach zdrowotnych, stosowanych lekach – co mogłoby mieć jakikolwiek wpływ na przebieg tej procedury
  • LEEP/LLETZ trwa między 15 a 30 min, znieczulenie podawane jest miejscowo do szyjki macicy
  • Po zakończeniu procedury może być niewielkie krwawienie/plamienie oraz pewien dyskomfort w podbrzuszu (związany z pociąganiem szyjki macicy), które na ogół mija w ciągu pół godziny/ godziny
  • Po zabiegu pacjentka zostanie szczegółowo poinformowana przez lekarza wykonującego procedurę LEEP/LLETZ o jej przebiegu – dostanie tez dokładny opis zabiegu oraz stosowną inna dokumentację (np. recepty, zwolnienie lekarskie)
  • Ewentualne rzadkie dolegliwości (plamienie/krwawienie) trwają na ogół nie dłużej niż 7-14 dni po zabiegu i nie wymagają specjalnych działań poza stosowaniem leków dopochwowych i ograniczaniu większego wysiłku fizycznego (do wizyty kontrolnej pacjentka nie powinna współżyć oraz korzystać z basenów, dźwigać dużych ciężarów) – w przypadku poważniejszych dolegliwości (zdarzających się sporadycznie), które wystąpiłyby w najbliższych dniach od zabiegu pacjentka proszona jest o pilny kontakt z ośrodkiem.
  • Po 2-3 tygodniach od zabiegu pętlowego pacjentka dostaje informacje o wyniku histopatologicznym i zapraszana jest na konsultację i kontrolę ginekologiczną. Podczas badania kontrolnego zostanie omówione dalsze postępowanie i zalecenia: termin kolejnego kontrolnego badania ginekologicznego z weryfikacją nieinwazyjną efektu leczenia w przypadku negatywnych marginesów preparatu, bądź – w rzadkich przypadkach – biopsją szyjki macicy w badaniu kolposkopowym w przypadku pozytywnego marginesu chirurgicznego stożka.